Gebedsdienst voor de eenheid

uit een preek van Augustinus over de Goede Herder

5. Hoe komt het dan dat u, goede herders, wanneer u dé Goede Herder vernoemt, naar slechts één iemand verwijst? Waarom anders dan omdat u in deze ene Herder de eenheid zelf wil prediken. En inderdaad, eminenties, de Heer gaat gebruik maken van mijn ambt om zijn gedachte duidelijker aan u uit te leggen; terwijl Hij u door het Evangelie onderricht en Hij lijkt te zeggen: “Luister naar wat Ik jullie met deze woorden ‘Ik ben de goede Herder’ wilde leren; als ik zo gesproken heb, dan is dat omdat alle anderen, al die goede herders, mijn ledematen zijn. Eén hoofd, één lichaam, één Christus. Dus er is de Herder van de herders, de herders van de Herder, en de schapen met hun herders onder het leiderschap van de Herder. Deze leer is niets anders dan die van de apostel Paulus: “Want gelijk het lichaam één is en vele ledematen heeft, en al de ledematen van het lichaam, door ledematen te zijn, één lichaam vormen, zo dan is Christus” (I Kor. 12:12). Als Christus zo dan is, kunnen we zeggen dat Christus, die in zijn persoon alle goede herders vertegenwoordigt, ons de eenheid predikt door te zeggen: “Ik ben de goede Herder”: Ik bén het; Ik ben de enige; met mij zijn allen één die met mij in eenheid verbonden blijven. […]

10. Luister, broeders, ik dring er op aan, ik verzoek u, ik smeek u […] : heb deze Kerk lief, blijf in deze Kerk, wees zelf deze Kerk. Heb de goede Herder lief, deze prachtige Echtgenoot die niemand bedriegt, die niemand verloren wil laten gaan. […]

Uit Augustinus, A., «Sur l’unité de l’Eglise (Sermon CXXXVIII)»,
dans Les plus beaux sermons de saint Augustin, II, Paris 1986, 257-270.

De missie van de Kerk is niets anders dan het dienen van Gods liefdevolle relatie met de wereld. “God heeft de wereld zo liefgehad dat hij zijn eigen zoon heeft gegeven.” Hij hield zoveel van de wereld, niet van de Kerk. Daarom heeft de Kerk niets anders te doen dan ten dienste te staan van de liefde waarmee God de wereld liefheeft.

Een rondreis door de Middellandse Zee laat je zien in hoeverre Gods mededogen op meerdere manieren moet kunnen tot uitdrukking worden gebracht voor de volkeren die rond deze zee wonen: in situaties van ondervoeding, nood aan onderwijs, oorlog, armoede, enz.

De missie van de Kerk is in wezen leren samenwerken met de Heilige Geest. (…) We raken snel uitgeput omdat we in de plaats van de Geest willen “blazen”. Johannes Paulus II zei: “de Heilige Geest is aanwezig en actief, niet enkel in mensen, maar ook in culturen, in samenlevingen, in de geschiedenis en in religies” (Encycliek Redemptoris Missio, hoofdstuk 28). De taak is groot…

De missie van de Kerk is het ontplooien van haar roeping van katholiciteit.

Haar roeping van katholiciteit is om aan de mensheid de eigen menselijkheid te openbaren. Haar diepste eenheid bestaat erin om zich in te zetten om gebaren te stellen die deze eenheid concreet belichamen.

Dit de betekenis van katholiciteit. Geen label dat ons van elkaar onderscheidt, maar een roeping. Daarom hebben katholieken geen monopolie op katholiciteit. Het is een roeping.

Kardinaal Jean-Marc Aveline, aartsbisschop van Marseille,
op 19 augustus 2023 in de abdij van Hautecombe

Er is maar één aanleiding waarbij de heilige Geest zich terugtrekt, waar Hij het zwijgen er toe doet, en dat is wanneer we zelfgenoegzaam en ongehoorzaam zijn. De heilige Geest aanvaardt zelfgenoegzaamheid en ongehoorzaamheid nooit! De heilige Geest is de geest van Gods liefde, en liefde betekent jezelf helemaal geven. Het is de heilige Geest die altijd bewerkt dat je jezelf volledig geeft, met heel je hart, met heel je ziel, met al je kracht; en dat je altijd vraagt, als een kind: “Heer, wat nu? Hier ben ik, uw kind, ga door (met uw werk); ik wil nog steeds helemaal vervuld, helemaal verzadigd, helemaal vernieuwd worden; ik wil branden van deze liefde”.

Doorheen de geschiedenis van het christelijke Westen
hebben wij onze eigen signatuur aangebracht,
waarbij wij weinig ruimte hebben gelaten voor de heilige Geest,
waarbij wij Hem telkens opnieuw grenzen hebben gesteld,
waarbij wij Hem hebben buitengesloten,
waarbij Hij in onze Kerken alleen volgens de regels kon werken,
waarbij wij Hem in het gareel hebben gehouden
en Hem hebben getemd tot in de liturgische formule.

We moeten dan ook niet verwonderd zijn dat er een hele afstand overbrugd moet worden vooraleer onze geest, ziel en lichaam die vervulling van de heilige Geest volledig kunnen ontvangen. Vaak is ons hart als een wedstrijdpiste met vele, vele hindernissen. En ook met veel angsten, zodat er vaak tijd over gaat vooraleer de heilige Geest het centrum van ons wezen kan bereiken en we helemaal dit kind-zijn kunnen binnentreden.

De heilige Geest echter is er klaar voor!

Deze liefde van God overwint alles.

Met elk gebaar echter dat we maken – misschien gewoon door onze handen op te heffen of door neer te knielen om te bidden – zal God opnieuw antwoorden. God zegt: “Als u uw kinderen goede gaven weet te geven, hoeveel te meer zal ik u de heilige Geest geven (Lucas 11, 13). Ik wil jullie toch bekleden en liefhebben met deze tederheid en deze kracht, en ik wil in jullie dit volle leven laten ontvlammen”.

uit “Vader. Een kijkje in het hart van God” door Geri Keller, p 126-127.

Waar naastenliefde heerst, daar is God. Maar het is moeilijk om naastenliefde te laten heersen omdat elk van ons gekneed is door egoïsme, trots en misplaatste eigenliefde; ja, wij allemaal, buitenlanders zowel als inwoners van Madagaskar, zijn in de greep van egoïsme. We moeten ons voortdurend inspannen om ons daaraan te onttrekken, maar we raken er nooit eens en voorgoed uit. Nooit raken we vol van ware naastenliefde; we worden, we moeten worden: minder egoïstisch en minder trots, elke dag, zodat we een beetje meer naastenliefde betonen.

Dit is de sleutel tot echte dialoog… Als we ons daartoe nederig en geduldig inspannen, zonder ooit ontmoedigd te geraken, zullen we de waarheid kunnen zeggen zonder bitterheid, objectief en bovenal met de oprechte wil om op te bouwen en niet te vernietigen, om aan te moedigen en niet te ontmoedigen.

Ik heb geprobeerd deze inspanning te leveren, maar zoals altijd is er een afstand tussen wat we wilden bereiken en wat we daadwerkelijk hebben bereikt, tussen de christelijke naastenliefde die we in elk van onze woorden wilden leggen en de middelmatige werkelijkheid van wat er daadwerkelijk is gezegd.

Wie kan dit tekort aanvullen? Wie kan rechtzetten wat verkeerd is gegaan? Wie kan verzachten wat hard is geweest? Niemand anders dan Hij die onze zonden en ellende op Zich nam. Aan Hem, en aan Hem alleen, vertrouw ik de dialoog tussen ons toe. Hij wil dat we elkaar als broeders liefhebben. Moge Hij ons daarbij helpen en moge Zijn Genade in ons niet tevergeefs zijn.

Meditatie-tekst ontleend aan Remy RALIBERA, s.j, “Vahaza et Malgaches en dialogue”, Saint Paul 13323, 1966, p.87
In Malagasy (de taal van Madagaskar) betekent het woord vazaha “buitenlander” en verwijst het bij uitbreiding naar een persoon van blanke Europese afkomst.

“Heer, God van vrede, verhoor ons smeekgebed!
We hebben zo vaak en zo veel jaren geprobeerd
om onze conflicten op te lossen met onze kracht en ook met onze wapens;
zo veel momenten van vijandigheid en duisternis;
zo veel bloedvergieten; zo veel levens verbrijzeld,
zo veel hoop begraven…
Maar onze inspanningen zijn tevergeefs geweest.
Nu, Heer, help ons!
Geef ons vrede, leer ons vrede, leid ons naar vrede.
Open onze ogen en onze harten en geef ons de moed om te zeggen:
“nooit meer oorlog”; “door oorlog raakt alles vernietigd”.

Geef ons een infuus van moed
om concrete actie te ondernemen om vrede op te bouwen.
Heer, God van Abraham en de Profeten, God van Liefde
die ons geschapen heeft en ons oproept om als broeders en zusters te leven,
geef ons de kracht om elke dag vredestichters te zijn;
geef ons het vermogen om met welwillendheid te kijken
naar alle broeders en zusters die we tegenkomen op on ze weg.
Maak ons beschikbaar om te luisteren
naar het roepen van onze medeburgers die ons vragen
om onze wapens om te zetten in instrumenten van vrede,
onze angst in vertrouwen, en onze spanningen in vergeving.

Houd brandend in ons de vlam van de hoop,
opdat we met geduldige volharding
de keuze voor dialoog en verzoening kunnen maken,
opdat eindelijk de vrede moge zegevieren.
En mogen dan de woorden “verdeeldheid, haat, oorlog”
verbannen worden uit het hart van ieder mens!
Heer, ontwapen onze tong en onze hand,
vernieuw onze harten en gedachten,
opdat het woord dat ons samenbrengt altijd “broeder” moge zijn,
opdat de stijl van ons leven moge worden: shalom, vrede, salam! Amen”.

Gebed voor vrede in het Midden-Oosten “Heer God van de vrede, hoor onze smeekbeden!” door paus Franciscus, in juni 2014 in het Vaticaan, bij de ontmoeting tussen de president van de staat Israël, Shimon Peres, en de president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas.

Tijdens de oecumenische gebedswake van 3 augustus 2023, tijdens de Wereldjongerendagen in de São Domingos-kerk in Lissabon,  hoorden we een verhaal uit het Evangelie volgens Lucas,  waarbij Jezus antwoord geeft op de vraag van een Schriftgeleerde: “Wie is mijn naaste?” » […]

Dit verhaal nodigt ons uit om te ontdekken dat Christus ons aankijkt met liefde. In hem komt God de gewonde mensheid nabij. Hij komt niet om te veroordelen, maar om te verzorgen en om te genezen. En hij nodigt ons op onze beurt uit om hetzelfde te doen.

Ja, we kunnen de barmhartigheid van Christus in ons toelaten en ons laten zenden naar wie gewond zijn. Laten we, zoals de Samaritaan, er niet voor terugdeinzen om tegemoet te treden wie langs de kanten  van onze wegen worden achtergelaten. Ik denk dan in het bijzonder aan het groeiend aantal migranten over de hele wereld.[…]
Na het verhaal vindt er een ommekeer plaats, omdat Jezus aan de Schriftgeleerde vraagt: “Wie van deze drie was volgens jou de naaste van dit slachtoffer? » De naaste is niet langer enkel de ander die ik moet liefhebben, helpen of redden, maar degene die zelf er is om lief te hebben, te helpen en te redden.[…]
Uit deze tekst kan ook een mooie oproep klinken als we aan de eenheid onder de christenen denken. Als we broeders en zusters in Christus zijn, hoe kunnen we dan niet een oproep zien om dringend ons te verzoenen, om de wonden van onze verdeeldheid te helen, om samen hulp te bieden aan degenen die lijden?

Meditatie van broeder Alois (Taizé)

Het ontwikkelen van een christelijke eco-spiritualiteit vereist dat we ons losmaken van een aantal godsbeelden die wijdverspreid zijn in de monotheïstische tradities. Als God de Schepper van de wereld is, betekent dit niet dat hij een alleenheerser is die gans alleen de schepping bestuurt en alles op absolute wijze in de hand heeft. Hoewel God overal aanwezig is, is hij geen invasieve, totalitaire aanwezigheid. Zijn almacht is niet willekeurig, maar wijs en barmhartig. De God die zichzelf heeft geopenbaard in Jezus Christus regeert niet door te overheersen, door het uitoefenen van heteronome macht, maar door samenwerking. Niet als een despoot, maar met de gevoeligheid en kracht van een kunstenaar. Niet als een autoritaire vader, maar als een moeder-vogel die haar nest verzorgt met de warmte van de Heilige Geest. Hij is een God van “kenosis” die zich “terugtrekt” om ruimte te laten voor vrijheid en autonomie van zijn schepselen. “Hij bestuurt heel zijn schepping zodanig dat de schepselen zelf hun eigen bewegingen kunnen voortbrengen en sturen. Want hoewel ze zonder hem niets zijn, zijn zij ook niet wat hij is. God staat toe dat schepselen aan zichzelf toe te behoren, dat ze hun stuwende en creatieve energie de vrije loop laten. Natuurlijk met het risico dat het kwaad gebeurt, maar nog meer met een onmetelijk vertrouwen in wat hij heeft geschapen.

Gods scheppen van de wereld is fundamenteel een daad van liefde en geloof. Scheppen is geboorte geven aan iets anders, iets aparts, iets nieuws. Tussen de Schepper en zijn schepping bestaat er dus niet alleen continuïteit […] maar ook een relatieve discontinuïteit […]. Het is deze ontologische kloof, dit primaire onder-scheid zonder af-scheiding, deze relatieve andersheid..   die voorkomt dat de kosmos wordt opgeslokt en wordt opgelost in het goddelijke, en vice versa.

Uit : « La terre comme soi-même, repères pour une écospiritualité »
de Michel Maxime EGGER, éd. Labor et Fides, 2012, p.155-156

De Bijbel vertelt ons : “en God zag al wat Hij geschapen had, en het was zeer goed” (Gn 1, 31). Aan Hem behoren “de aarde en al wat daarop leeft” toe (Dt 10, 14). Daarom zegt Hij ons: “Het land zal niet verkocht worden met verlies van alle rechten, want het land is van Mij en jullie zijn slechts vreemdelingen en gasten bij Mij” (Lev 25:23). Bijgevolg “impliceert deze verantwoordelijkheid voor een land  -dat God toebehoort-   dat menselijke wezens, begiftigd met intelligentie, de wetten van de natuur en het delicate evenwicht tussen alle schepselen van deze wereld respecteren”.

Jezus “kon anderen uitnodigen om aandachtig te zijn voor de schoonheid die in de wereld bestaat, omdat hij zelf voortdurend in contact stond met de natuur en er met genegenheid en verwondering aandacht aan schonk. En wanneer hij door alle uithoeken van zijn land trok, kon hij stilstaan bij de schoonheid die zijn Vader had gezaaid, en hij nodigde zijn leerlingen uit om een goddelijke boodschap te herkennen in de dingen “.

De joods-christelijke visie op de kosmos verdedigt de bijzondere en centrale waarde van de mens te midden van het wonderlijke concert van alle wezens, maar vandaag zijn we verplicht te erkennen […] dat zonder de andere schepselen het menselijk leven onbegrijpelijk en onhoudbaar is, want “wij en alle wezens van het universum zijn verenigd door onzichtbare banden en we vormen een soort universele familie, een sublieme gemeenschap die ons aanzet tot een heilig, teder en nederig respect”.

Ik nodig iedere mens uit om ons te vergezellen op onze tocht van verzoening met de wereld die ons onthaalt, en om deze aarde mooier te maken met een eigen bijdrage, want deze toewijding houdt verband met onze persoonlijke waardigheid en grote waarden.

Uit de encycliek LAUDATE DEUM van paus FRANSISCUS ,  paragrafen 62, 64,67, 69

Op de vijftiende dag van de zevende maand, als de oogst van het land is gehaald, moet bij zeven dagen het feest van Jahwe vieren. Haal op de eerste dag citrusvruchten, palmblaren, twijgen van loofbomen en wilgetakken bijeen en wees vol vreugde voor Jahwe uw God, zeven dagen lang. Ieder jaar moet gij zeven dagen feest vieren voor Jahwe; dat is een blijvende wet, al uw geslachten door. In de zevende maand moet gij dat feest vieren. Zeven dagen achtereen moet ge in loofhutten wonen; iedere geboren Israëliet moet in een loofhut wonen. Dan zullen de komende geslachten blijven beseffen, dat Ik de Israëlieten in loofhutten heb doen wonen, toen Ik hen uit Egypte leidde. Ik ben Jahwe uw God       (Lev 23, 39-43)

Deze week viert de Joodse gemeenschap Soekot. Het is een joodse feestdag van een week die vijf dagen na Jom Kipoer plaatsvindt. Het is één van de drie Joodse pelgrimsfeesten. Soekot viert de oogst en herdenkt de wonderbaarlijke bescherming die God aan de kinderen van Israël gaf toen ze Egypte verlieten.

De traditie is om een ​​hut te bouwen die bedekt is met gebladerte (een zogenaamde Sukkah), om gedurende de week in te wonen en om de specifieke “Vier Soorten” planten mee te nemen.

Van alle Joodse feestdagen is Soekot de enige waarvan de datum geen historische gebeurtenis lijkt te herdenken. De Torah verwijst ernaar onder twee namen: “het Feest van de Oogst” en “het Loofhuttenfeest”, die elk een motief voor de feestdag uitdrukken.

“Het Feest van de Oogst” omdat in Israël de gewassen in de winter groeien en in het late voorjaar klaar zijn om geoogst te worden. Sommigen van hen blijven echter een paar maanden op de velden drogen en zijn pas in de vroege herfst klaar om te oogsten.

“Het Loofhuttenfeest” herdenkt de tijdelijke woningen die God maakte om zijn volk te beschermen toen ze Egypte verlieten: sommigen zeggen dat dit de wonderbaarlijke wolkkolom van Gods glorie was die hen beschermde tegen de woestijnzon, terwijl anderen zeggen dat dit de tenten zijn waarin ze leefden tijdens hun 40-jarige reis door de Sinaï-woestijn.

Een ander element van de Soekot-viering is het bijeenhouden van de Vier Soorten (arba’a miniem): een etrog (soort geurige en smakelijk citrusvrucht) , een palmblad (loelav), drie mirtetakken (hadassiem)  en twee wilgentakjes (aravot). Elke dag van de week (behalve Shabbat) nemen leden van de Joodse gemeenschap de Vier Soorten, reciteren er een zegen over, verzamelen ze bij elkaar en zwaaien ze in de zes richtingen: rechts, links, vooruit, omhoog, omlaag en terug. De wijzen uit de Midrasj vertellen dat de Vier Soorten de verschillende soorten persoonlijkheden vertegenwoordigen die deel uitmaken van de gemeenschap van Israël, persoonlijkheden die, hoewel verschillend, in eenheid samengebracht worden op Soekot.

Op de laatste dag van Soekot, Simchat Tora (‘Vreugde der Wet’) wordt de cyclus van de jaarlijkse Toralezing beëindigd en weer opnieuw begonnen. Om de blijdschap over de Tora te uiten, danst men met de Torarollen in de synagoge.

“Laat gerechtigheid en vrede ontspringen” is het thema van de Oecumenische viering van de Schepping van dit jaar, geïnspireerd door de woorden van de profeet Amos: “Laat recht stromen als water en gerechtigheid als een altijd stromende beek” (5:24).

Dit sprekende beeld uit Amos vertelt ons wat God wil. God wil dat gerechtigheid heerst, welke even essentieel is voor ons leven als kinderen naar Gods beeld, als water is voor ons lichamelijke overleven. Deze rechtvaardigheid moet ontluiken waar het nodig is, en zich niet verstoppen in de diepte of verdwijnen -zoals water dat verdampt voordat het ons kan ondersteunen. God wil dat iedereen ernaar streeft om in elke situatie rechtvaardig te zijn, om er altijd naar te streven om volgens zijn wetten te leven, en zo het leven ten volle te laten openbloeien. Als we eerst het koninkrijk van God zoeken (vgl. Mt 6, 33), door in een juiste verhouding te staan ten aanzien van God, de mensheid en de natuur, dan kunnen gerechtigheid en vrede ontspringen, zo als een onuitputtelijke stroom van zuiver water, dat de mensheid en alle schepselen voedt.

[…] Zoals een rivierbekken met haar vele zijrivieren, grote en kleine, zo is de Kerk een gemeenschap van ontelbare plaatselijke Kerken, religieuze gemeenschappen en verenigingen die hun voedsel putten uit hetzelfde water. Elke bron levert een eigen unieke en onvervangbare bijdrage, totdat ze allen uitmonden in de grote oceaan van Gods barmhartige liefde. Zoals een rivier een bron van leven is voor de omgeving er omheen, zo moet onze synodale Kerk een bron van leven zijn voor het gemeenschappelijke huis en allen die erin wonen. Zoals een rivier leven geeft aan allerlei dieren en planten, zo moet een synodale Kerk leven geven door gerechtigheid en vrede te zaaien op elke plek die ze bereikt.

Fragmenten uit de boodschap van paus Franciscus voor de Periode van de Schepping 2023